Show, don't tell, is waarschijnlijk het meest gehoorde schrijfadvies. Maar met de vele malen dat het herhaald en verklaard wordt, gaan coaches en leraars maar al te vaak voorbij aan het waarom van show, don't tell.
Ik werd getroffen door een opmerking tussen neus en lippen door in een artikel. Ik weet niet eens meer welk artikel of waar het verder over ging, maar in een terzijde werd gezegd: Je moet je lezer zijn eigen conclusies laten trekken. Dáár gaat het om.
Het gaat niet om het vertellen of tonen an sich. Soms is kort samenvattend vertellen volkomen op zijn plaats. Wat fout is (voor zover je dat woord mag gebruiken) is de lezer te vertellen wat hij/zij moet denken.
Een voorbeeld dat ik net vandaag in een eigen verhaal aantrof:
Dat was vast Gomma. Baaku had hem al eerder gehoord, maar ongetwijfeld had hij hen bezig gehoord en had hij gewacht tot het stil was geworden. De man was de bescheidenheid zelve.
Dat laatste zinnetje is net teveel. Het was bedoeld als een gedachte van de hoofdpersoon Baaku. Maar het vertelt de lezer iets over Baaku, geeft een oordeel. Dat is natuurlijk op zich niet verkeerd. Baaku is Gomma's meester en die mag een oordeel vellen over zijn dienaar.
Maar het wordt boeiender voor de lezer, als hij/zij zelf tot die conclusie mag komen. Mijn taak als schrijver is dan om dat duidelijk(er) in het verhaal uit te laten komen: om het te tonen, om het te laten zien.
Dáár gaat het om bij show, don't tell.
Ik werd getroffen door een opmerking tussen neus en lippen door in een artikel. Ik weet niet eens meer welk artikel of waar het verder over ging, maar in een terzijde werd gezegd: Je moet je lezer zijn eigen conclusies laten trekken. Dáár gaat het om.
Het gaat niet om het vertellen of tonen an sich. Soms is kort samenvattend vertellen volkomen op zijn plaats. Wat fout is (voor zover je dat woord mag gebruiken) is de lezer te vertellen wat hij/zij moet denken.
Een voorbeeld dat ik net vandaag in een eigen verhaal aantrof:
Dat was vast Gomma. Baaku had hem al eerder gehoord, maar ongetwijfeld had hij hen bezig gehoord en had hij gewacht tot het stil was geworden. De man was de bescheidenheid zelve.
Dat laatste zinnetje is net teveel. Het was bedoeld als een gedachte van de hoofdpersoon Baaku. Maar het vertelt de lezer iets over Baaku, geeft een oordeel. Dat is natuurlijk op zich niet verkeerd. Baaku is Gomma's meester en die mag een oordeel vellen over zijn dienaar.
Maar het wordt boeiender voor de lezer, als hij/zij zelf tot die conclusie mag komen. Mijn taak als schrijver is dan om dat duidelijk(er) in het verhaal uit te laten komen: om het te tonen, om het te laten zien.
Dáár gaat het om bij show, don't tell.